Covid-19: een drijvende kracht voor digitale financiële inclusie

Covid-19: een drijvende kracht voor digitale financiële inclusie

Vincent1.JPG06 oktober 2020

Door Vincent van Dugteren, Global Financial Inclusion Sector Specialist

Al vele jaren wordt wereldwijd de overgang voorbereid van fysiek bankieren en op cash gebaseerde financiële diensten naar een cashloze en digitale omgeving. We hebben gezien dat organisaties die zich bezighouden met financiële technologie (fintech) zich op de markt voor financiële inclusie begeven en diensten aanbieden op het gebied van betalingen, sparen, krediet, verzekeringen en infrastructuur (zie bijvoorbeeld het overzicht van 50 inclusieve fintechs van 2019 door MIX). Om relevant te blijven, willen bestaande financiële instellingen steeds vaker hun activiteiten digitaliseren en digitale financiële diensten implementeren om bestaande klanten op nieuwe manieren te bedienen of nieuwe segmenten aan te boren.

Bij Oikocredit investeren we al tientallen jaren in financiële inclusie (op onze website staan meer dan 350 van onze partners in deze sector), en de afgelopen jaren hebben we ook leningen verstrekt aan en geïnvesteerd in technologiegedreven financiële dienstverleners.

De trends achter digitale financiering

Een aantal belangrijke trends heeft het gebruik van digitale financiële diensten doen toenemen.

  • Toenemende beschikbaarheid van mobiele apparaten. In juli 2020 meldde de GSMA, de wereldwijde vereniging van mobiele netwerkexploitanten, 5,1 miljard unieke mobiele abonnees.
  • Toenemende internetconnectiviteit over de hele wereld. Afrika loopt echter nog steeds achter: ongeveer 40% van de bevolking heeft toegang tot internet, tegenover 60% wereldwijd. Dit weerhield Kenia er niet van om M-Pesa uit te bouwen tot een van 's werelds meest succesvolle mobiele betaalsystemen (zoals wordt uitgelegd in deze casestudy van de Harvard Business School), dat werkt op eenvoudige 'feature' telefoons waarvoor geen internettoegang nodig is.
  • De toenemende beschikbaarheid van kant-en-klare digitale oplossingen voor financiële instellingen, zoals software en diensten, worden meestal gebouwd en geleverd door een externe leverancier. Het is echter een grote uitdaging om deze oplossingen op een coherente manier te implementeren en daarvoor is niet alleen de aanschaf en implementatie van technologie nodig, maar ook de organisatorische opzet en flexibiliteit om met veranderingen om te gaan.

Oikocredit-onderzoek: digitale transformatie is belangrijkste prioriteit voor partners

Toen we eind 2019 onze partners voor financiële inclusie vroegen naar hun plannen voor digitalisering, beoordeelde 96% van de respondenten digitale transformatie als een belangrijke prioriteit. De belangrijkste kansen die werden geïdentificeerd waren: verhoogde efficiëntie, vergroting van het bereik of uitbreiding naar nieuwe markten, en verbetering van de klantervaring. Aan de andere kant van de medaille zien veel financiële instellingen verschillende uitdagingen voor een succesvolle digitale transitie, waaronder problemen met het opzetten van de digitale infrastructuur en het verkrijgen van voldoende budget daarvoor; het creëren van de juiste organisatiecultuur voor verandering; vragen over hoe klanten te informeren over het gebruik van digitale financiële diensten en hoe digitale producten en diensten van hoge kwaliteit te ontwikkelen.

Covid-19 versnelt het veranderingsproces

En nu komt daar nog bij dat de Covid-19-pandemie de financiële-inclusieomgeving op zijn grondvesten doet schudden. Het Europees Microfinancieringsplatform publiceerde onlangs zijn Covid-19 thema-enquête over het Financiële-inclusiekompas. Onder de vele uitdagingen waarmee klanten en financiële dienstverleners worden geconfronteerd, is het duidelijk dat een uitbreiding van digitale financiële diensten deel moet uitmaken van de oplossing. Naarmate digitale communicatiemiddelen populairder zijn geworden als gevolg van de sociale afstand, zijn digitale betalingen dat ook geworden. In het begin van de coronaviruscrisis hebben de regeringen van Kenia en Ghana een verlaging van de kosten van mobiele geldtransfers aangemoedigd om meer mensen te laten afstappen van contant geld.

In de toekomst zullen door digitale kredietaanvragen, handtekeningen, uitbetalingen en terugbetalingen (d.w.z. cashloos en papierloos) de microfinancieringsklanten minder vaak fysiek aanwezig moeten zijn op groepsbijeenkomsten of bij een filiaal of agent van hun financiële dienstverlener. Toch is het mogelijk dat een microfinancieringsinstelling (MFI) dit nog niet kan aanbieden en dat niet alle cliënten een digitale rekening hebben of weten hoe ze die moeten gebruiken. Financiële instellingen die al solide digitaliseringsplannen hadden, worden nu gestimuleerd om deze plannen te versnellen, zodat zij in contact blijven met hun klanten en hun diensten kunnen blijven verlenen, zelfs wanneer fysieke bijeenkomsten met klanten niet meer haalbaar zijn.

Onze partners aan het woord

Om een beter idee te krijgen van hoe onze partners in financiële inclusie digitale oplossingen hebben ingezet in tijden van Covid-19, hebben verschillende van onze collega's onlangs video-interviews gehouden met CEO's van partners. In de volgende video's kan je de hoogtepunten uit deze gesprekken bekijken. 

Optima, een financier van kleine tot middelgrote ondernemingen in El Salvador.

ProMujer, dat zich richt op ondernemingen die eigendom zijn van vrouwen in Argentinië.

Casa do Micro Crédito, een microfinancieringsinstelling in Brazilië.

Banco da Familia, een microfinancieringsinstelling in Brazilië.

Om onze partners in deze uitdagende tijden te ondersteunen, heeft Oikocredit verschillende initiatieven gelanceerd, zoals het solidariteitsfonds voor het coronavirus, en een toolkit met middelen om partners te helpen om veerkracht op te bouwen.

Verder onderzoeken we mogelijkheden om partners voor financiële inclusie te ondersteunen bij hun inspanningen om te digitaliseren, en we verwelkomen ideeën en voorstellen van onze partners rond het thema van digitale transformatie.

« Terug